Towarzystwo Polsko-Austriackie-historia (prof. Tomkowski)

1. Z inicjatywą powołania społecznego stowarzyszenia zrzeszającego osoby i instytucje zainteresowane Austrią, rozwojem stosunków polsko-austriackich oraz działalnością na rzecz zbliżenia obu narodów-polskiego i austriackiego wystąpił ówczesny rektor Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr Stanisław Turski. Jego staraniem w dniu 28 grudnia 1959r. odbyło się zebranie Zespołu Inicjatywnego, w którym (poza Rektorem)udział wzięli :prof. dr Tadeusz Cieślak – rektor Szkoły Głównej Służby Zagranicznej, dr Jan Frankowski –poseł na Sejm, Franciszek Modrzewski- wiceminister Handlu Zagranicznego, Leonard Hohensee- przedstawiciel Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, inż. Ryszard Łazarski-działacz oświatowy reprezentujący Naczelny Komitet Wykonawczy Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, przedstawiciel CZ „Orbis” –Janusz Śniadowski oraz Zbigniew Tomkowski – przedstawiciel Komisji Zagranicznej Ogólnopolskiego Komitetu Współpracy Organizacji Młodzieżowych. Uczestnicy zebrania powołali Komitet Organizacyjny TPA (przewodniczący – prof. St. Turski, sekretarz –prof. T. Cieślak).
2. W dniu 29 stycznia 1960r. odbył się Zjazd Konstytucyjny TPA, podczas którego uchwalony został pierwszy Statut Towarzystwa. Stwierdzano w nim, że „Celem Towarzystwa jest:
a) zacieśnianie łączności i współpracy polsko-austriackiej w dziedzinie kultury, nauki
i gospodarki,
b) popularyzacja i zapoznawanie społeczeństwa polskiego z historią, kulturą, nauką austriacką oraz osiągnięciami Austrii w życiu gospodarczym, naukowym
i kulturalnym,
c) popularyzacja i zapoznawanie społeczeństwa Austrii z historia, kulturą i nauką polską oraz życiem i osiągnięciami narodu polskiego” (uwaga: w tym kontekście warto zauważyć ,że mimo upływu 55 lat sformułowane wówczas cele są nadal
w pełni aktualne i znajdują swój wyraz w współcześnie obowiązującym Statucie TPA).
3. Proces kształtowania się Towarzystwa zakończył I Walny Zjazd TPA (6 maja 1960r.) podczas którego uchwalono program i wybrano Zarząd Główny TPA z prezesem prof. dr Stanisławem Turskim.
4. Od początku swego istnienia Towarzystwo zrzeszało ( i nadal zrzesza) przede wszystkim inteligencję : są nauczyciele akademiccy, prawnicy, historycy, socjologowie, pedagodzy, ekonomiści, inżynierowie, publicyści i dziennikarze, działacze oświaty i kultury inni.
5. W istotny sposób wywiera to wpływ na charakter Towarzystwa, kształt i wielostronność programu oraz konieczność dostosowywania go do ich zainteresowań.
6. Realizując swe cele statutowe Towarzystwo stosuje różnorodne formy pracy. Są to m.in.: odczyty, prelekcje i wystawy ukazujące wszechstronny dorobek Austrii, walory turystyczne różnych regionów tego kraju, piękno zabytków, współpracę polsko-austriacką w różnych dziedzinach itp.
7. Ważną formą poznawania Austrii są wycieczki poznawcze oraz projekcje filmowe.
W ostatnich 20 latach oddziały TPA są organizatorami kompleksowych imprez kulturalno-oświatowych pn „Dni Austrii” cieszących się dużym zainteresowaniem społeczeństwa oraz władz samorządowych.
8. Istotnym dorobkiem TPA są konferencje naukowe (lub popularnonaukowe) organizowane wspólnie z instytucjami naukowymi (PAN) oraz wyższymi uczelniami. Są one poświecone ważnym wydarzeniom w Austrii ( np. kwestia neutralności) oraz różnym aspektom współpracy polsko-austriackiej.
9. Powstanie przed 55 laty TPA spotkało się dużym zainteresowaniem. Wyrazem tego jest m.in. jego rozwój organizacyjny. Już w pierwszym roku istnienia TPA jego członkami było ponad 150 osób (głównie pracowników wyższych uczelni) oraz 8 zbiorowych członków wspierających. Obecnie Towarzystwo zrzesza w 14 oddziałach terenowych ok. 1 000 osób. Do najbardziej aktywnych należą oddziały we Wrocławiu, w Bydgoszczy, Częstochowie, Toruniu i Lublinie.
10. Kolejnymi prezesami Zarządu Głównego TPA byli: prof. dr Stanisław Turski ( od powstania TPA w 1959r. do 3 marca 1986r. tj do śmierci), prof. dr hab. Wiesław Balcerak ( od 3 marca 1986r. do 17 kwietnia 2015r.). Obecnie funkcję tę sprawuje prof. nadzw. dr Zbigniew Tomkowski (od 12 listopada 1991r do 17 kwietnia 2015r. pełnił funkcje Sekretarza Generalnego).