Sot, në programin e gjuhës shqipe në Radio Helsinki, unë, Fatos Kryeziu, së bashku me kolegun tim Vehbi Haliti, zhvilluam një bisedë të thellë dhe shumëdimensionale mbi temën “Afrika – djepi i qytetërimeve dhe një mozaik i pasur kulturash, gjuhësh, ritmesh dhe historish.”

Gjatë diskutimit tonë, ndaluam te qytetërimet e hershme afrikane – nga Egjipti i lashtë dhe Mbretëria e Kushit, deri te Perandoria e Malit me Mansa Musën legjendar dhe qytetin e famshëm të Timbuktu-së, që dikur ishte qendër e dijes dhe tregtisë botërore.
Folëm për trashëgiminë e pasur kulturore, për artin tradicional afrikan, që përmes ngjyrave dhe simboleve përcjell histori, për vallëzimet rituale, që lidhen ngushtë me jetën shpirtërore dhe komunitetin, si dhe për muzikën, që nga ritmet e daulleve të lashta e deri te ndikimi i saj në zhanre moderne si blues, jazz dhe afrobeat.

Një pjesë e rëndësishme e bisedës iu kushtua gjuhëve afrikane – mbi 2000 gjuhë që fliten në kontinent, mes tyre suahilishtja, që bashkon miliona njerëz dhe është simbol i identitetit afrikan.
Përmendëm gjithashtu larminë e traditave, mënyrën e jetesës, ushqimet tradicionale dhe mikpritjen e popujve afrikanë.

Në pjesën e fundit, u ndalëm te Lumi Nil – më i gjati në botë, një arterie jetësore që përshkon 11 shtete dhe ka ushqyer qytetërime për mijëra vjet. Diskutuam për rëndësinë e tij ekonomike, për bujqësinë, transportin, energjinë, dhe jetën që lulëzon përgjatë brigjeve të tij.
Nili, siç e theksoi Vehbi Haliti, mbetet “shpirti i Afrikës”, ndërsa unë theksova se ky lum është simbol i lidhjes mes njeriut dhe natyrës – një lidhje që ende frymon me të njëjtin ritëm si në lashtësi.

Përfundimisht, biseda jonë solli një udhëtim të gjallë për dëgjuesit, për të njohur Afrikën jo vetëm si një kontinent, por si burim frymëzimi, historie dhe energjie njerëzore.
Një reflektim për të kuptuar se aty ku nisi njerëzimi, vazhdon ende të rrahë zemra e botës.